Projekt: "Konserwacja rzeźby Olimpijczyka w Rudzie Ślaskiej"

Beneficjent: Miasto Ruda Śląska

Dofinansowano w ramach Programu Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

pn. "Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej - 2021"

Okres realizacji:  od 1-06-2021 do 15-11-2021

Całkowita wartość projektu (PLN): 63 781,00 zł
Poziom dofinansowania (%): 88,00
Kwota dofinansowania (PLN): 56 127,00 zł

 

 

 

 

 

W ramach Programu Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn.  „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2021” Ruda Śląska uzyskała dofinansowanie projektu pn. „Konserwacja rzeźby Olimpijczyka w Rudzie Śląskiej”. Do programu zgłoszono z całego kraju 68 wniosków o dofinansowanie z czego jedynie 16 wniosków uzyskało wsparcie finansowe.

 

Rzeźba Górnika (nazywana również Olimpijczykiem) zlokalizowana jest na terenie placu im. Żwirki i Wigury w Rudzie Śląskiej. Ustawiono ją około 1962 roku, sytuując w centrum niecki basenowej wyposażonej w wodotryski. Usytuowanie rzeźby o tak dużej skali i tak awangardowej formie miało nadać skwerowi nowoczesny, śródmiejski charakter. Jest to pełnoplastyczna rzeźba przedstawiająca ludzką sylwetkę, wykonana z blachy spawanej osadzonej na stalowym ruszcie, posadowiona na trójkątnym postumencie. Rzeźba przedstawia ludzką postać, ukazaną w przyklęku, z prawym kolanem opartym na podłożu. Lewa ręka wyciągnięta jest do góry, ponad głową postaci, a w dłoni osadzony jest cylindryczny znicz. Postać nie posiada żadnych cech anatomicznych, proporcje są nienaturalne, kończyny są silnie wydłużone. Zupełnie zatarcie indywidualnego rysu przedstawionej postaci nadaje obiektowi wymiar uniwersalny.

 

 

  

 

Skwer im. Żwirki i Wigury posiada istotne znaczenie dla historii dzielnicy Ruda. Obszar ten pełnił od końca XIX wieku funkcję placu targowego, był miejscem codziennych spotkań mieszkańców. Była to również ważna przestrzeń symboliczna, o czym świadczyć może fakt, że w 1896 roku na skraju placu ustawiono pomnik cesarza Wilhelma I. Został on zburzony najprawdopodobniej w 1919 roku. Po przyłączeniu Śląska do Rzeczpospolitej Polskiej na terenie skweru wzniesiono z kolei pomnik Wolności, przedstawiający powstańca śląskiego. Ten monument został zniszczony przez hitlerowców w 1939 roku. W okresie powojennym teren zagospodarowano płytkim basenem wypełnionym wodą, w którym posadowiono niewielkie wodotryski. Dokoła zlokalizowano ławki, przeprowadzono też nasadzenia. Z dostępnych źródeł ikonograficznych wynika, że rzeźbę Olimpijczyka wzniesiono około 1962 roku, sytuując ją w centralnej części największej niecki basenowej

 

      

 

Od wielu lat rzeźba nie była poddawana pracom konserwatorskim, a przeprowadzone wcześniej nieumiejętne naprawy doprowadziły do jej dalszej korozji. W ramach projektu przeprowadzono konserwację rzeźby, konserwację postumentu oraz wykonano oczyszczenie i zabezpieczenie niecki zbiornika, w którym znajduje się rzeźba. Prace zostały przeprowadzone w lipcu i sierpniu 2021 roku. Dzięki konserwacji rzeźby cały obszar zyskał na estetyce. Podjęcie działań naprawczych to także sygnał, że powojenne dziedzictwo kulturowe stanowi istotny czynnik budowania naszej lokalnej tożsamości i jako taki powinien być otoczony opieką. Warto zauważyć, że mieszkańcy miasta wielokrotnie występowali z wnioskami o poddanie renowacji rzeźby Górnika oraz jej otoczenia.

 

 

       

 

 

Zdjęcia prezentujące uszkodzenia rzeźby i niecki basenowej

 

 

 

uszkodzenia rzeźby - osadzenie lewej ręki

 

uszkodzenia rzeźby - dłoń lewej ręki

 

uszkodzenia rzeźby - punkty podparcia

 

 

uszkodzenia rzeźby - cokół

 

uszkodzenia rzeźby - podeszwa stopy

uszkodzenia niecki basenowej

 

 

Zdjęcia prezentujące efekt prac konserwatorskich